Kan Oostzaan zelfstandig blijven of is samengaan met een andere gemeente beter voor de toekomst van het dorp? Daar denken we al een tijdje over na.
De afgelopen jaren heeft de gemeente er veel taken bijgekregen. Dat is voor elke gemeente een enorme klus. Voor kleinere gemeenten wordt het aantal taken eigenlijk te groot. Oostzaan werkt daarom samen met Wormerland zodat we toch ons werk kunnen doen.
Onderzoek naar samenwerking in de toekomst
Ook in de toekomst willen we goed voor het dorp kunnen zorgen. De gemeenteraad heeft daarom onderzoek laten doen naar de samenwerking met Wormerland. Ook is gekeken naar mogelijke samenwerking met Landsmeer, Amsterdam of Zaanstad.
Eind 2023 neemt de gemeenteraad een besluit
Het is aan de gemeenteraad om hier een beslissing over te nemen. Maar eerst willen we hier met de inwoners van Oostzaan over in gesprek. De raad wil horen wat Oostzaners belangrijk vinden voor de toekomst van het dorp.
De opbrengst van de gesprekken gebruikt de raad om aan het einde van 2023 een beslissing te nemen: zelfstandig blijven of samengaan met een andere gemeente. In september en oktober nodigen we alle Oostzaners vanaf 8 jaar uit om mee te praten over de toekomst van Oostzaan.
Hoe kan ik meepraten over de toekomst van Oostzaan?
Meepraten kan op verschillende manieren. Tijdens bijeenkomsten in september en oktober, op straat of door online een reactie in te sturen.
Doe mee en denk mee over ‘Oostzaan ons dorp’
Na de zomer organiseren we vier bijeenkomsten voor inwoners en ondernemers en een kinderbijeenkomst:
- Woensdag 20 september van 14:30 tot 16:30 uur voor onze jonge inwoners
- Woensdag 27 september van 19:00 tot 21:30 uur
- Donderdag 28 september van 19:00 tot 21:30 uur
- Maandag 2 oktober van 19:00 tot 21:30 uur
- Woensdag 4 oktober van 19:00 tot 21:30 uur
Tijdens deze bijeenkomsten, in de raadzaal van het gemeentehuis, vertellen wij over het onderzoek en gaan we in gesprek over onze toekomst. Dit doen we onder andere met het spel ‘Oostzaan ons dorp’. Door mee te spelen, kun je vertellen hoe je naar de toekomst kijkt. Wat je vindt over bijvoorbeeld natuur, onderwijs en verkeer in het dorp. En hoe we ervoor kunnen zorgen dat we ons ook in de toekomst thuis blijven voelen in Oostzaan. Het spel helpt om met elkaar over deze onderwerpen in gesprek te gaan.
Of vul de online vragenlijst in
Kun je niet bij de bijeenkomsten zijn? Vul dan de vragenlijst die we binnenkort online zetten in. Hoe meer Oostzaners meedoen, hoe beter de raad straks weet wat inwoners belangrijk vinden voor de toekomst van ons dorp.
Eind augustus krijg je de uitnodiging in de brievenbus. Houd ook de website van de gemeente in de gaten voor de laatste informatie.
Waarom doen we dit onderzoek?
Grote uitdagingen voor kleine gemeenten
De afgelopen vijftig jaar zijn steeds meer gemeenten in Nederland gaan samenwerken. Gemeenten hebben er namelijk in de loop van de jaren veel taken bijgekregen, zoals jeugdzorg, milieubeheer, werk en inkomen en zorg voor langdurig zieken en ouderen. Ook zijn er steeds meer regels waar gemeenten rekening mee moeten houden. Als kleine gemeente wordt het steeds moeilijker om goed je werk te doen voor alle inwoners.
Samen de puzzelstukken bekijken
Onderzoeksbureau TwijnstraGudde heeft in opdracht van de gemeenteraad vier scenario’s onderzocht voor de toekomst. Drie scenario’s over een bestuurlijke fusie, één scenario over zelfstandig blijven in OVER-Gemeenten. Welk scenario het beste past is een ingewikkelde puzzel. Alle reacties samen helpen de raad begrijpen welke meningen er zijn in ons dorp.
Rapportage Onderzoek bestuurlijke toekomst gemeente Oostzaan
Op 14 december 2023 besluit de gemeenteraad van Oostzaan of de gemeente bestuurlijk zelfstandig blijft, of gaat fuseren met een andere gemeente.
Na een lang traject dat begon met een verkenning in het najaar van 2021 naar mogelijke bestuurlijke constructies voor Oostzaan, een onderzoek door TwynstraGudde en een participatietraject met inwoners en ondernemers, neemt de gemeenteraad op 14 december een besluit om wel of niet zelfstandig verder te gaan.
Marvin Polak, burgemeester Oostzaan:
“We staan aan de vooravond van een – ik mag wel zeggen – mijlpaal. Onze raad gaat uitsluitsel geven over de vraag of we bestuurlijk zelfstandig blijven of niet. Oostzaan is een klein en eigenzinnig dorp. We hechten aan onze zelfstandigheid en identiteit. En tegelijkertijd zijn we kwetsbaar als kleine gemeente. We hebben geprobeerd antwoord te krijgen op de vraag wat Oostzaners belangrijk vinden voor de toekomst van ons dorp en onder woorden te brengen wat de identiteit van Oostzaan inhoudt. Dit laatste betekent veel (zowel in woorden als in waarde) maar niet iedereen vindt hetzelfde belangrijk. Ik denk dat het tot het laatste moment een lastig besluit blijft voor de raad. Maar ik vertrouw erop dat onze raad voldoende geïnformeerd is om een weloverwogen besluit te nemen”.
Onderzoek door TwynstraGudde
In aanloop naar dit besluit zijn eerst, op advies van de vorige gemeenteraad, de reële opties onderzocht door TwynstraGudde om te fuseren met Amsterdam, Landsmeer of Zaanstad, of om bestuurlijk zelfstandig te blijven en samen te blijven werken met gemeente Wormerland in de gemeenschappelijke regeling OVER-gemeenten. Het rapport dat in juni 2022 verscheen, verkende de vier scenario’s op basis van een aantal, voor Oostzaan belangrijke normen. Een belangrijk onderwerp daarin is de Oostzaanse identiteit. Maar ook: flexibiliteit, financiële stabiliteit, dienstverlening en lokale voorzieningen. Dit werd bekeken vanuit verschillende perspectieven, zoals het bestuur, de organisatie, de samenleving en de regio. Het rapport heeft geen advies opgenomen over welk scenario het meest kansrijk is, de gemeenteraad moet de verschillende perspectieven wegen.
Inwoners (inclusief kinderen), ondernemers en verenigingen laten weten wat zij belangrijk vinden voor de toekomst van Oostzaan
Daarnaast moet de raad zich buigen over de uitkomsten van het participatietraject dat in het najaar van 2023 heeft plaatsgevonden. Aan inwoners, ondernemers en verenigingen werd door middel van een interactieve praatplaat Oostzaan ons dorp gevraagd wat zij noodzakelijk, belangrijk en interessant vinden voor de toekomst van Oostzaan. Er is een vertaling gemaakt van het normenkader in TwynstraGudde vanuit de diverse perspectieven, waarmee de raad een beeld kan vormen over wat Oostzaners belangrijk vinden. Daarnaast kon men ook online een vragenformulier invullen. Uiteindelijk hebben ca. 600 mensen meegedacht. Het verslag vindt u in de bijlage. De uitkomst is niet geheel verrassend: onderwijs, zorg en wonen zijn noodzakelijk, hier moet de focus op liggen. Recreatie, natuur, werk en digitalisering zijn belangrijk, maar minder dan de basisvoorzieningen. En voor veel deelnemers aan het traject is het belangrijk dat er rekening wordt gehouden met het plaatselijk DNA, oftewel de identiteit. Hoewel dit laatste belangrijk wordt gevonden, betekent het voor deelnemers verschillende dingen: het dorpse karakter en de kleinschaligheid, de ligging in of nabij de natuur, sociale cohesie en onderlinge solidariteit, de historische dorpsidentiteit of voorzieningen zoals de bieb en de kerk.
Zienswijzen en reacties buurgemeenten
Tot slot gaat de raad de reacties van Wormerland, Waterland en Landsmeer op de vraag of een groenlandelijke samenwerkingsvorm willen heroverwegen, meenemen. En zal de raad de zienswijzen van Zaanstad en Wormerland, en de zienswijze die nog volgt van Purmerend op het TwynstraGudde rapport meenemen in de besluitvorming op 14 december.
Proces en planning
Op 30 november vergadert de commissie over alle stukken. De fracties delen hun eerste bevindingen en geven een reflectie op de beschikbare informatie. Daarna gaan zij met elkaar in debat.
Op 14 december komt de gemeenteraad van Oostzaan bijeen om een besluit te nemen over de bestuurlijke toekomst. Er wordt dan antwoord gegeven op de vraag:
kan Oostzaan bestuurlijk zelfstandig blijven en haar inwoners en ondernemers goede dienstverlening bieden en blijven werken aan complexe opgaven op het gebied van leefbaarheid, bereikbaarheid en duurzaamheid? Wanneer het antwoord nee is, dan moet de raad zich op een later moment uitspreken over een mogelijke fusievariant.
