We leven in een periode waarin identiteit een belangrijke rol speelt. De grote spanningen en polarisatie die in grote delen van de wereld spelen hebben deels met identiteit te maken. Hoe is het toch mogelijk dat Russen en Oekraïners in een afschuwelijke strijd op leven en dood verzeild zijn geraakt? Het zijn sterk aan elkaar verwante volkeren met een gedeelde geschiedenis en oorsprong. Komt dat niet mede doordat de Russen zichzelf willen zien als een wereldrijk met recht op Oekraïne en dat de Oekraïne zichzelf wil zien als een zelfstandige Europese democratie?
Ook in het persoonlijk leven lijkt de eigen identiteit tegenover die van de ander steeds belangrijker te worden gevonden. Selfies, TikTok, Influencers zijn fenomenen die overlopen van identitaire cultuur. Hoe wil ik gezien worden, wie wil ik zijn? De producenten van Botox varen er wel bij. En helaas wordt de toenemende haatzaaierij en het scherpe wij/zij denken in de social media ook door opvattingen over identiteit ingegeven. Er zijn beelden over de indentiteit van ‘de ander’ geschapen die volgens mij nog nauwelijks iets met de werkelijkheid hebben te maken.
In Oostzaan is identiteit een belangrijke factor bij de keuze van een fusiepartner. Daarbij kun je kijken naar de indentiteit van de gemeente, maar ook naar die van de gemeenschap. Het veel genoemde ‘groen-landelijke’ karakter van Oostzaan heeft vooral betrekking op de fysieke omgeving. Het is een lint met wat uitbreidingswijken en industrieterreinen omgeven door landerijen en natuur. Een fysieke identiteit die veel voorkomt in de Zaanse veenontginningen. Ook in de gemeente Zaanstad zijn grote groene gebieden te vinden met lintdorpen daarin. Met welke fusiepartner dan ook, dat karakter zal blijven bestaan.
De identiteit van de gemeenschap is niet zo gemakkelijk te beschrijven. De hoofdlijn is dat we een welgestelde forenzengemeente zijn. Onze beroepsbevolking verdient zijn geld grotendeels buiten het dorp, met name in de metropoolregio. Maar ons sterke bedrijfsleven en de succesvolle bedrijventerreinen zijn ook deel van onze identiteit. Helaas speelt de agrarische sector nog maar een bescheiden rol bij ons. Als het om de buurgemeenten gaat richten onze inwoners zich vooral op Zaanstad en Amsterdam voor stedelijke voorzieningen. Veel Oostzaners komen daar ook vandaan. Ajax en het Amsterdamse levenslied zijn dan ook heel populair bij ons. Tot slot is er ook onze historische identiteit. Die is Zaans, zoals het Oostzaanse dialect aantoont.
